Sztywność ramy
Sztywność ramy rakiety zdefinowana jest jako wielkość jej ugięcia (mierzona na końcu główki, względem podstawy rączki), pod wpływem określonej siły, przyłożonej prostopadle do płaszczyzny naciągu.
Skala RA i jej wartości.
Obecnie większość producentów podaje sztywność rakiety jako parametr zdefiniowany w skali „RA”. Ten de facto standard pochodzi od nazwy maszyny diagnostycznej firmy Babolat – „Babolat RA”, która jako pierwsza umożliwiła takie pomiary poza laboratoriami producentów. Obecnie standardem są pomiary przy użyciu maszyny Babolat RDC (ang. Racquet Diagnostic Centre), ale w użyciu pozostał dawny symbol. Na maszynie tej wartość ugięcia mierzona jest w skali od 0 do 100. W praktyce, oczywiście, zakres użytecznych wartości jest znacznie węższy i waha się od 50 do 80, przy czym zdecydowana większość produkowanych obecnie rakiet mieści się w przedziale pomiędzy 60 a 75. Im większa wartość parametru RA, tym sztywniejsza jest rama rakiety.
Uwaga: standardowo, wartości RA podawane przez producentów dotyczą rakiet bez naciągu. Niektóre zagraniczne sklepy tenisowe – np. Tennis Warehouse – wykonując własne pomiary rakiet, robią je na rakiecie naciągnietej. W takim przypadku zmierzona wartość RA jest zazwyczaj o kilka punktów niższa od specyfikacji producenta.
Jakie znaczenie ma sztywność ramy?
Sztywność rakiety wpływa na cały szereg jej właściwości, dlatego jest jednym z kluczowych parametrów, jeśli chodzi o dopasowanie rakiety do stylu gry. Należy jednak pamiętać, że właściwości te zależą też od kilku innych parametrów – w tym także od rodzaju i napięcia zastosowanego naciągu. Można do tego podejść w taki sposób, że sztywność ramy rakiety wyznacza jej ogólną charakterystykę, a dodatkowej regulacji – w pewnych granicach – możemy dokonać modyfikując jej naciągnięcie.
Siła uderzenia
Podczas uderzenia, kontakt piłki ze strunami rakiety trwa zaledwie kilka tysięcznych części sekundy. O żadnym „efekcie trampoliny” w przypadku ramy nie może więc być mowy – zależność jest bardzo prosta: im mniej rama się odkształci pod wpływem impetu uderzenia, tym większą szybkość nada piłce. Innymi słowy, większa siła uderzeń idzie w parze z większą sztywnością rakiety.
Kontrola nad piłką
Odwrotnie do siły uderzenia, zwiększenie ugięcia rakiety zwiększa nieco czas kontaktu piłki ze strunami rakiety, co ułatwia kontrolę nad kierunkiem uderzenia i nadaną piłce rotacją. Pod tym względem miększe, mniej sztywne ramy są lepsze.
Komfort gry (tłumienie drgań)
Tutaj sprawa jest dosyć oczywista, miększa rama będzie zazwyczaj bardzej komfortowa, i wytłumi więcej drgań, co potencjalnie może nam oszczędzić kłopotów ze zdrowiem stawów kończyny górnej. Oczywiście, pewne znaczenie ma tu też materiał i różnorakie technologie tłumienia drgań zastosowane przez producentów, tak więc najlepszym sprawdziem każdej ramy pod tym względem jest jej solidne, praktyczne przetestowanie – tym bardziej, że problemy bywają różne u różnych tenisistów. Ogólnie jednak, jeśli zależy nam na oszczędzaniu ręki, powinniśmy wybrać rakietę miękką.
Dla kogo sztywna, a dla kogo miękka rama?
Z powyższych rozważań można wysnuć następujące wnioski:
- Rakiety o dużej sztywności (RA 70 i więcej) odpowiednie są dla osób grających z krótkiego zamachu i z krótkim „wykończeniem” uderzenia (najczęściej – choć nie tylko – są to gracze początkujący). W tym przypadku główka rakiety jest rozpędzana do niewielkiej prędkości i duża sztywność ramy ułatwi nadanie piłce odpowiedniej szybkości.
- W miarę zwiększania długości pętli zamachu i wykończenia uderzenia – a więc w miarę zwiększania szybkości główki rakiety w momencie kontaktu z piłką – coraz bardziej uwydatniają się zalety ram miękkich. Pozwolą one na lepszą kontrolę i „czucie” piłki, a siła uderzenia generowana jest dzięki technice gry, a nie sztywności ramy. Na poziomie zawodniczym, wielu graczy stosuje rakiety o indeksie RA 60~64, a czasem jeszcze mniejszym – gracze zaawansowani technicznie często preferują rakiety umożliwiające maksymalną precyzję gry.
Należy przy tym pamiętać o wpływie naciągu. Zależność jest tu odwrotna, niż w przypadku ramy – mocniejsze napięcie naciągu powoduje zmniejszenie siły uderzenia i poprawę kontroli nad nim; mniejsza siła napięcia będzie miała efekt przeciwny. Wybierając rakietę, warto jest wziąć to pod uwagę.
Dlatego nawet gracze początkujący nie powinni kierować się wyłącznie „mocą” rakiety, zwłaszcza jeśli obawiają się kłopotów z łokciem czy nadgarstkiem. Nieco miększa rama, po założeniu syntetycznego naciągu, napiętego blisko dolnej granicy zalecanej siły, może dać podobną moc uderzeń przy większym komforcie gry. Posłuży nam też dłużej w miarę rozwoju naszych tenisowych umiejętności.